دلــــــــوړوزده کـــــــــــــــــــــــــــړو وزارت
دکـــــــــــندهـــــــــــــــار پوهنـــــــــــــــــتون
دښــــــــــــــــــووني اوروزنــــي پوهنـــــځي
درياضي اوفزيک څانگه
دکـــــــــــندهـــــــــــــــار پوهنـــــــــــــــــتون
دښــــــــــــــــــووني اوروزنــــي پوهنـــــځي
درياضي اوفزيک څانگه
دفزيک عمومي سنتي ارزونه
سريزه
په يوه ښوونيزه او روزنيزه موسسه كښي فعاله زدكړه هغه وخت رامنځته كيداى شي چي دسمستر په جريان كښي دمتحد كورس ښه طرح ،ديوه فصل منظم درسي پلان اوسنتي ارزونو پلانونه چي يو دبل سره اړيكه او منطقي تسلسل لري طرح او عملي شي .
دسنتي ارزونو ميتود دښوونكو او زدكونكو لپاره زيات موثر دي پدي معني چي ښوونكى او زدكونكي دسنتي ارزونو په نتيجه كي دوروستي كارلپاره اماده كيږي او هغوى ته مناسب وخت وركول كيږي چي دخپل اجرا شوي فعاليت جاج واخلي او دزدكړي په برخه كي پرمختګ تامين او دوه اړخيزه نيمګړتياوي ليري شي .
سنتي ارزونه دزدكړي دمحتوا محور دسيستم پر بنسټ دنوي تعليمي /تدريسي ميتود يوه مهمه برخه ده چي ګټوري پايلي رامنځ ته كولاى شي .
څرنګه چي درسي سنتي ارزونه ديوه سمستر دهر اړخيزه تعلمي هدفونو او تدريسي فعاليتونو سره مستقيم او خپل منځى اكاډميك تړاو لري او ديوه تعليمي پروګرام په دننه كي دفعاله زدكړي دتامين لپاره دمناسبو لارو چارو په پيداكيدوكي مرسته كوي نو لازمه ده چي ديوه متحدكورس يايو فصل (واحداتو او کميتونو)دتدريسي بهير دسنتي ارزوني په محتوا باندي لاندي موضوعات په بر كي نيسي پوه شو
ü دټاكل شوي درسي كريكولم دتعليمي هدفونو پرلور پرمختګ اندازه كړي
ü ترممكنه حده پوري يي دندي دحقيقي ژوند او وضيعتي عواملوسره اړيكي لري
ü ښكاره او واضيح طرزلعملونه او معيارونه چي دتعليمي هدفونو سره اړيكي ولري رامنځ ته كړي .
ü عادلانه نمره وركول تضمين او دارزوني دبهير هراړخيزه شفافيت اعتبار او ثبات رامنځ ته كړي .
او په اخركي دسنتي ارزوني دګټورتيا په هكله دنمره وركونكي لخوا رغنده ،مشخص او عملي نظريات او وړانديزونه ارايه شي.
تعليمي هدفونه
الف – دمحتوا له مخي
· دفزيکي واحداتوپيژندل
· فزيک پيژندل
ب- دټاكلي موضوع لپاره هدفونه ( د هغوي د استعمال موارد)
· د د فزيک استعمال په ورځني ژوند کي
· د د عمومي فزيک او نوروبرخو تر منځ فرق کول
ج- دژوندانه لپاره دزدكړي هدفونه
زدكونكي به وكولاى شي چي
· د فزيک درسونو کي معلومات پيداکړي
· د فزيک په امتحان کي آماده اوسي
· د فزيک پيژندل
· د فزيک په اهميت او ارزښت و پوهيږي
· دفزيک د برخو نومونه واخلي
بسم الله الرحمن الرحيم
لومړي برخه :
لاندي سوالونه صحيح او غلط دي کچيري سوال صحيح وي د (ص)پر توري او که سوال غلط وي د (غ)پر توري حلقه چاپير کړي .که چيري يوسوال دوه واره نښاني شو غلط شميرل کيږي
1. ص_غ_ هغه چي وزن او حجم ولري او زموږ په حواثو تاثير واچوي د مادي په نوم ياديږي .
2. ص_غ_ د مادي هغه ترکيب چي جسمونه له څخه جورشوي وي جسم نوميږي .
3. ص_غ_ هغه حالت چي په کښي يو جسم مايع څخه په جامد تبديل کيږئ د غليان په نوم ياديږي
4. ص_غ_ د کار کلمه د هري وظيفي د اجرا کولو لپاره نه استعماليږي اما کار د فزيک له نظره د يوي فاصلي معني لري .
5. ص_غ _ هغه قطعه خط چي جهت ولري د وکتور په نوم ياديږي
6. ص _ غ _ هغه وکتور چي مبدا او انجام ئي په يوه نقطه کي وي د موازي وکتور په نوم ياديږي
7. ص _ غ _ هغه قوه چي په يوه سطح د يو جسم د لغزش څخه مخ نيوي کوي د اصطکاک قوي په نوم ياديږئ .
8. ص _ غ _ په 1774 کال کي د انگليسي عالم اسحاک نيوټن معلومه کړه چي ټول اجسام په منځ کي د جاذبي قوه لري .
9. ص _ غ _ ورنيرکاليپر د د مايلو سطحو د انحنا د معلومولو لپاره استعماليږي
10. ص _ غ _ په هرو شپږو کالو کي يو کبيسه کال دي چي 366 ورځي کيږي .
پورته سوالونه هر سوال (1) نمري لري چي مجموعآ(10 ) نمري کيږي .
دوهمه برخه :
لاندي سوالونه خانه خالي دي په مناسبو کليمو ډکي کړي
د يو جسم د ثقل مرکز دهغه ………………1……….. چي تصور کيږي چي د جسم ټول وزن په
همغه کي راټول او متراکم شوي دي . يا په بل عبارت د …………2……………عبارت دي د
هغه جسم د ټولو ذرو د وزنونو د محصلي د تاثير نقطه ده . مثلا که يو خط کش د پنسل په څوکه په حرکت راولو ترهغه چي په يوه نقطه د خط کش کي خط کش د تعادل په حالت کي پاته شي په دي
صورت کي پوهيږو چي په خط کش دوه قوي عمل کوي چي يوه د ……………3………او بله
د قلم د نوکي مقاومت دي چي د دواړو قوو ………4…………دي د بله طرف د خط کش ذري
وزن لري او د جاذبي قوه په هره ذره عمل کوي چي د جذب قوه د ……………5…………قوي
هم جهت او ورسره موازي ده نو ددي قوؤ محصله د خط کش وزن دي .
پورته سوالونه هر سوا ل دوي (2) نمري لري چي مجموعآ ((10نمري کيږي .
دريمه برخه :
لاندي سوالونه څلور ځوابونه لري صحيح ځوابونه په نښه کړي په ياد ولري چي هر سوال يو وار په نښه شي .
1 _ عطالت :
الف : د ټولو انسانانو طبعي خاصيت دي ب : د ډبرو خاصيت دي
ج : د ټولو اجسامو طبعي خاصيت دي د : ټول غلط
2 _ د C G S په سيستم کي د کار واحد :
الف : Erg ب : Newtam ج : st ستين د : dyne
3 _ د قوي دايمنشن يا بعدي معادله عبارت ده :
الف : ( M1 . T0 . L3 ) ب : ( M0 . L1 . T2) ج : ( M1 . L2 . T-2 ) د : هيڅ يو
٥_ د قوي د مومنت فورمول عبارت دي له :
الف : w = F . m ب : R = F1 – F2 ج :W = F . P د W = F .d :
٦_ د يوغيرمنظم هندسي جسم د ثقل مرکز په څو طريقو په لاس راوړلاي شو :
الف : څلور ب : دري ج : يو د : دوه
پورته سوالونه هر سوال 2نمري لري چي مجموعآ 10 نمري کيږي .
څلورمه برخه :
لاندي سوالونه تشريحي دي .
1. د يوه فنر د سختي ضريب K = 200 N/ m دي که د کش کولو په سبب دهغه په طول کي د X= 6 cm په اندازه زيات والي راشي نو پدي صورت کي به د فنر ارتجاعي قوه څومره وي .
2. قوه ، ماده ،زمان ،، موازي ، مساوي او منتقله وکتورونه تعريف کړي .
3. 100 Kg* m د Joul اوErg له جنسه پيدا کړي .
4. ديوي ثابتي قوي تر تاثير لاندي يو جسم د 6m په فاصله بي ځايه کيږي په دي صورت کي 180Joul کار اجرا شوي دي د موثري قوي مقدار په dyne پيدا کړي .
5. د دوه وکتورونو مقدار |a| = 5u او |b| = 14u او تر منځ زاويه ئي O = 600 وی يو پر بل عمل کوي محصله ئي پيدا کړي
پورته پنځه سوالونه هر سوال٦نمري لري چي مجموعآ ٣٠نمري کيږي
- پــــــــــــــا يــــــــــــــــــــــله :-
څرنګه چي ارزونه ښوونكى او زده كونكى دواړه دوروستي كار لپاره اماده كوي او دټاكل شوي درسي كريكولم دتعليمي هدفونو پرلور پرمختګ اندازه كوي او دښكاره او واضيع طرزالعملونو او معيارونو په تطبيق سره چي دتعليمي هدفونو او تدريسي/تعليمي فعاليتونو بهير ته په هر اړخيزه ډول اعتبار،شفافيت ،او ثبات وركوي او عادلانه نمره وركونه تضمين كوي او دوه اړخيزه نمګړتياوي راپه ګوته كوي .
نو په همدي منظور د آزمويني كولو په ترڅ كي د سنتي ارزوني ځانګړتياوي ،طرزالعملونه او معيارونه دارزوني په هكله تبصره او وړانديزونه په عملي ډول تر څيړني لاندي ونيول ،او دآزمويني قوي او ضعيفه ټكي مو راوسپړل ترڅو په راتلونكي كي دسنتي ارزوني بهير پياوړى شي او دسنتي ارزوني دګټور تيا په هكله دنمره وركونكي لخوا رغنده ،جوړونكى ،مشخص او علمي نظريات او وړانديزونه ارايه شي .
چي ترممكنه حده پوري زموږ دندو ته په هره برخه كي دحقيقي ژوند او وضيعتي عواملو سره سمون وركړي او موږ دټاكلي درسي كريكولم دتعليمي هدفونو پرلور دګټوري زدكړي خاوندان وګرځوي .
دفزيک عمومي سنتي ارزونه کلى
١-سريزه
په يوه ښوونيزه او روزنيزه موسسه كښي فعاله زدكړه هغه وخت رامنځته كيداى شي چي دسمستر په جريان كښي دمتحد كورس ښه طرح ،ديوه فصل منظم درسي پلان اوسنتي ارزونو پلانونه چي يو دبل سره اړيكه او منطقي تسلسل لري طرح او عملي شي .
دسنتي ارزونو ميتود دښوونكو او زدكونكو لپاره زيات موثر دي پدي معني چي ښوونكى او زدكونكي دسنتي ارزونو په نتيجه كي دوروستي كارلپاره اماده كيږي او هغوى ته مناسب وخت وركول كيږي چي دخپل اجرا شوي فعاليت جاج واخلي او دزدكړي په برخه كي پرمختګ تامين او دوه اړخيزه نيمګړتياوي ليري شي .
سنتي ارزونه دزدكړي دمحتوا محور دسيستم پر بنسټ دنوي تعليمي /تدريسي ميتود يوه مهمه برخه ده چي ګټوري پايلي رامنځ ته كولاى شي .
څرنګه چي درسي سنتي ارزونه ديوه سمستر دهر اړخيزه تعلمي هدفونو او تدريسي فعاليتونو سره مستقيم او خپل منځى اكاډميك تړاو لري او ديوه تعليمي پروګرام په دننه كي دفعاله زدكړي دتامين لپاره دمناسبو لارو چارو په پيداكيدوكي مرسته كوي نو لازمه ده چي ديوه متحدكورس يايو فصل (واحداتو او کميتونو)دتدريسي بهير دسنتي ارزوني په محتوا باندي لاندي موضوعات په بر كي نيسي پوه شو
ü دټاكل شوي درسي كريكولم دتعليمي هدفونو پرلور پرمختګ اندازه كړي
ü ترممكنه حده پوري يي دندي دحقيقي ژوند او وضيعتي عواملوسره اړيكي لري
ü ښكاره او واضيح طرزلعملونه او معيارونه چي دتعليمي هدفونو سره اړيكي ولري رامنځ ته كړي .
ü عادلانه نمره وركول تضمين او دارزوني دبهير هراړخيزه شفافيت اعتبار او ثبات رامنځ ته كړي .
او په اخركي دسنتي ارزوني دګټورتيا په هكله دنمره وركونكي لخوا رغنده ،مشخص او عملي نظريات او وړانديزونه ارايه شي.
تعليمي هدفونه
الف – دمحتوا له مخي
· دفزيکي واحداتوپيژندل
· فزيک پيژندل
ب- دټاكلي موضوع لپاره هدفونه ( د هغوي د استعمال موارد)
· د د فزيک استعمال په ورځني ژوند کي
· د د عمومي فزيک او نوروبرخو تر منځ فرق کول
ج- دژوندانه لپاره دزدكړي هدفونه
زدكونكي به وكولاى شي چي
· د فزيک درسونو کي معلومات پيداکړي
· د فزيک په امتحان کي آماده اوسي
· د فزيک پيژندل
· د فزيک په اهميت او ارزښت و پوهيږي
· دفزيک د برخو نومونه واخلي
لومړي برخه :
لاندي سوالونه صحيح او غلط دي کچيري سوال صحيح وي د (ص)پر توري او که سوال غلط وي د (غ)پر توري حلقه چاپير کړي .که چيري يوسوال دوه واره نښاني شو غلط شميرل کيږي .
1. ص_غ_ هر جسم چي بي حرکته پاتي شي هغه جسم د تعادل په حال کي ندي
2. ص_غ_ د استواني د ثقل مرکز د هغه د دواړو قاعدو د مرکزونو تر منځ خط د تنصيف نقطه ده
3. ص_غ_ هغه وخت يو جسم د پايدار تعادل په حالت کي نه واقع کيږي چي د تعادل د حالت نه ووځي . او بيا خپل لومړي حالت ته راشي .
4. ص_غ_ د کار کلمه د هري وظيفي د اجرا کولو لپاره استعماليږي اما کار د فزيک له نظره د يوي فاصلي معني لري .
5. ص_غ _ يو پنسل قلم تر گلداني د تعادل په حال کي وي .
6. ص _ غ _ مقناطيسي قوه د متحرکو چارجونو په اطرافو کي منځ ته راځي .
7. ص _ غ _ هغه قوه چي په يوه سطح د يو جسم د لغزش څخه مخ نيوي کوي د اصطکاک قوي په نوم ياديږئ .
8. ص _ غ _ د قوي د تشخيص لپاره څلور شيان په نظر کي نيول کيږي .
9. ص _ غ _ د څو وکتورونو محصله يو وکتور دي چي په دوو طريقو متوازي الاضلاع او انتقال په واسطه لاسته راوړلاي شو .
10. ص _ غ _ په هرو شپږو کالو کي يو کبيسه کال دي چي 366 ورځي کيږي .
پورته سوالونه هر سوال (1) نمري لري چي مجموعآ(١٠) نمري کيږي .
دوهمه برخه :
لاندي سوالونه خانه خالي دي په مناسبو کليمو ډکي کړي
د يو جسم د ثقل مرکز دهغه …جسم هغه نقطه …1. چي تصور کيږي چي د جسم ټول وزن په
همغه کي راټول او متراکم شوي دي . يا په بل عبارت د …2جسم د ثقل مرکزعبارت دي د
هغه جسم د ټولو ذرو د وزنونو د محصلي د تاثير نقطه ده . مثلا که يو خط کش د پنسل په څوکه په حرکت راولو ترهغه چي په يوه نقطه د خط کش کي خط کش د تعادل په حالت کي پاته شي په دي
صورت کي پوهيږو چي په خط کش دوه قوي عمل کوي چي يوه د ځکمي د جذب قوه3او بله
د قلم د نوکي مقاومت دي چي د دواړو قوو 4 جهتونه مخالف دي د بله طرف د خط کش ذري
وزن لري او د جاذبي قوه په هره ذره عمل کوي چي د جذب قوه د 5 خط کش د زرو قوي
هم جهت او ورسره موازي ده نو ددي قوؤ محصله د خط کش وزن دي .
پورته سوالونه هر سوا ل دوي (2) نمري لري چي مجموعآ ((10نمري کيږي .
دريمه برخه :
لاندي سوالونه څلور ځوابونه لري صحيح ځوابونه په نښه کړي په ياد ولري چي هر سوال يو وار په نښه شي .
1 _ عطالت :
الف : د ټولو انسانانو طبعي خاصيت دي ب : د ډبرو خاصيت دي
ج : د ټولو اجسامو طبعي خاصيت دي د : ټول غلط
2 _ د C G S په سيستم کي د قوي واحد :
الف : Erg ب : Newtam ج : st ستين د : dyne
3 _ د قوي دايمنشن يا بعدي معادله عبارت ده :
الف : ( M1 . T0 . L3 ) ب : ( M0 . L1 . T2) ج : ( M1 . L2 . T-2 ) د : هيڅ يو
4 _ د متلاقي قوه چي يو پر بل عمود وي قورمول ئي :
الف : R = F1 + F2 ب : R = F1 – F2 ج : R = F12 + F22 د R F12 – F22 :
5 _ د يوغيرمنظم هندسي جسم د ثقل مرکز په څو طريقو په لاس راوړلاي شو :
الف : څلور ب : دري ج : يو د : دوه
پورته سوالونه هر سوال 2نمري لري چي مجموعآ 10 نمري کيږي .
څلورمه برخه :
لاندي سوالونه تشريحي دي .
1. يوه 80 kg فولادي کنده چي د افقي لرگي پر مخ 30 N قوي په واسطه په حرکت شروع کوي د نوموړي سطحي د اصطکاک ضريب پيدا کړي .
2. فزيک ، ماده ،زمان ،، متضاد ، مساوي او منتقله وکتورونه تعريف کړي .
3. که دوه موازي او هم جهت قوي ديوي ميلي په دواړو انجامونو کي قرار ولري په ترتيب سره 50dyne او 20 dyne وي په داسي حال کي چي ميله د تعادل په حالت کي وي که د لوي قوي مټ 10cm وي نو د کوچيني قوي مټ عبارت دي له
4. 1013 Erg په Joul تبديل کړي .
5. ديوي ثابتي قوي تر تاثير لاندي يو جسم د 6m په فاصله بي ځايه کيږي په دي صورت کي 180Joul کار اجرا شوي دي د موثري قوي مقدار په dyne پيدا کړي .
پورته پنځه سوالونه هر سوال 6نمري لري چي مجموعآ 30 نمري کيږي
ستاسو د برياليتوب په هيله
- پــــــــــــــا يــــــــــــــــــــــله :-
څرنګه چي ارزونه ښوونكى او زده كونكى دواړه دوروستي كار لپاره اماده كوي او دټاكل شوي درسي كريكولم دتعليمي هدفونو پرلور پرمختګ اندازه كوي او دښكاره او واضيع طرزالعملونو او معيارونو په تطبيق سره چي دتعليمي هدفونو او تدريسي/تعليمي فعاليتونو بهير ته په هر اړخيزه ډول اعتبار،شفافيت ،او ثبات وركوي او عادلانه نمره وركونه تضمين كوي او دوه اړخيزه نمګړتياوي راپه ګوته كوي .
نو په همدي منظور د آزمويني كولو په ترڅ كي د سنتي ارزوني ځانګړتياوي ،طرزالعملونه او معيارونه دارزوني په هكله تبصره او وړانديزونه په عملي ډول تر څيړني لاندي ونيول ،او دآزمويني قوي او ضعيفه ټكي مو راوسپړل ترڅو په راتلونكي كي دسنتي ارزوني بهير پياوړى شي او دسنتي ارزوني دګټور تيا په هكله دنمره وركونكي لخوا رغنده ،جوړونكى ،مشخص او علمي نظريات او وړانديزونه ارايه شي .
چي ترممكنه حده پوري زموږ دندو ته په هره برخه كي دحقيقي ژوند او وضيعتي عواملو سره سمون وركړي او موږ دټاكلي درسي كريكولم دتعليمي هدفونو پرلور دګټوري زدكړي خاوندان وګرځوي .
دلوړو زده کړو وزارت
کندهار پوهنتون
دښوونې او روزني پوهنځي
دمسلکي پراختيا ښوونيزه او روزنيزه څانگه
عالي اصلاحي تعليمي ارزونه
تحلیلی هندسه
کندهار پوهنتون
دښوونې او روزني پوهنځي
دمسلکي پراختيا ښوونيزه او روزنيزه څانگه
عالي اصلاحي تعليمي ارزونه
تحلیلی هندسه
تحلیلی هندسه
مقدمه:-
دتحليلي هندسي ارتباط درياضي سره اودهغه به مورد كي بحث يعني دبعضي هندسي اشكالو بيزندنه لكه:
د مساحتونو پيژنه او مساحت په هکله معلومات د شاګردانو لپاره مهم او ضروري دي . د مساحتونو پيدا کولو لپاره لازم دي چي هندسي اشکال وپيژندل شي او او شاګردان بايد هندسي اشکالو کي ښه بلديت ولري . او عمودونه په هندسي اشکالو کي وپيژني . همدارنګه د منظمو هندسي اشکالو لکه مثلث ، مربع، مستطيل ، ذوذنقيه ،موازي لاضلاع کثير لاضلاع ،دايره، پيژندل لازم دي د منظمو هندسي اشکالو د مساحتونو سره شاګردان بلديت لري . اوس غواړو چي د هندسي شکل مساحت لپاره شاګردان وپوهوو د غيري منظم هندسي شکل په منظمو هندسي اشکالو بدلولو لکه ،مثلث . ، مربع، مستطيل ، ذوذنقيه ،موازي لاضلاع کثير لاضلاع ،دايره وروسته ددغو منظمو اشکالو مساحت پيداکوو بيا يي جمغ کوو د غيري منظم هندسي شکل کلي مساحت پلاس راځي
تعليمي اهداف :-
د تعليمي اهدا فو لپاره بايد داسي ووايم
بنيادي پوهه.
١ :- زده کړه بايد د ژوند لپاره وي
٢:- زده کړه بايد مشخص هدف ولري .
٣:- زده کړه محتوا يا عمومي هدف ولري .
4:-دزده كري هدف معين او مشخص وي.
اول :- زده کړه د ژوند لپاره يعني دا چي د مساحتونو پيژندنه په ژوند کي ډير اهميت لري . مځکو مساحت پيدا کول د باغونو مساحت پيدا کول او نور .
دوهم :- مشخص هدف دادي چي شاګردان بايد د هندسي غيري منظمو شکلو مساحت پيدا کړي .
دريم :- نظر محتوا ته د هندسي اشکالو مساحت پوهيدل په عمومي حالت کي د مثلث مساحت د مربع مساحت د مستطيل مساحت د ذوذونقي مساحت .........منظم او غيري منظم هندسي اشکالو په مساحت پوره اندازه پوهيدل اوتطبيق يي د تعليمي اهدافو يو څو سوالونه داسي طرحه کوم.
د ارزوني د يو سوال طرحه
سوال بايد واضح ،موثق ،او ابهام ونلري عنوان بايد مفهوم ولري فصاحت او بلاغت ولري مناسب وخت ولري پوښتني بايد تعليم محوره وي چي ذده کړه پکي صورت ونيسي سوالونه داسي طرحه کوم .
١:- د غيري منظم هندسي شکل په منظمو هندسي شکلو واړوو کوم منظم هندسي شکلونه په لاس راځي ؟
٢:- ايا مربع پيژني کوم منظم هندسي شکل دي ؟
٣:- مستطيل تعريف کړي د مساحت فارمول يي کوم دي ؟
٤:- ذوذنقه تعريف او د مساحت فارمول يي ؟
٥:- دايره تعريف شکل رسم د مساحت فارمول يي وليکي ؟
٦:- مثلث څو ضلعي لري د مساحت لپاره فارمول وليکي ؟
٧:- دايره تعريف شکل يي رسم مساحت لپاره يي فارمول وليکي ؟
دغه پورته سوالونه په کروپي شکل شاګردانو ته طرحه کيږي د تعليم محور ارزونه تر لاسه شي تر څو شاګردان ارزښت ناکه ذده کړه حاصله کړي
د ارزوني ځانکړتياوي
غيري منظم هندسي اشکالو مساحت په ګروپي ډول ارزوم چي په ګروپي ډول عملي کار وکړي .
کافي وخت ورته ټاکم چي اصلاحي ارزونه په ښه توګه تطبيق شي .
- د مساحت موضوع په ورځني ژوند کي عملي جنبه لري
- - دغه ارزونه د زده کوونکو د راتلونکي زده کړي لپاره چمتو والي ارزولي شي
- په اصلاحي ارزونه کي د مختلفو ميتودونو ښه کار بايد کار واخستل شي
- ارزونه بايد د تعليم محور طريقي به اساس وي ځکه دغسي ارزونه بنيادي پوهه رامنځ ته کوي او په عملي ژوند کي ورڅخه ګټه پورته کيږي
- موضوع چي د غيري منظم هندسي شکل بدلول په منظم هندسي شکل تاسي د مربع ، مستطيل ،مثلث،مساحت فارمول پواسطه په لاس راوړي
- وخت (دوه) ورځي
- ځاي د ارزوني درسي صنف د هر ګروپ شمير (٨) نفره
- د ځوابونو وخت ٢٠ دقيقي دسوالونو د طرحي لپاره ١٠
- لازمي مواد سمعي او بصري وسايلو څخه ګټه تر لاسه کول د کتبي دندي ځانګړتياوي – لکه انشا ،املا ، د جملو ارتباط او نور.
طرزالعملونه او معيارونه :-
طرزالعملونه او معيارونه د جوړښتونو يو مفصل ليست دي دا طرزالعمل او معيارونه تل د تعليمي اهدافو څخه چي ارزونه يي اندازه کول غواړي سرچينه اخلي طرزالعمل بايد شفاف او واضح وي او د اهدافو سره مکمل ارتباط ولري معيارونه داسي تعينوم ،ضعيف ،مناسب، ښه ، اعلى
اعلى ښه مناسب ضعيف
٤ ٣ ٢ ١
که چير ته ټول هدفونه په نظر کي نيول شوي وي يعني په ځواب کي مطرح او واضح شوي وي نو د څلور ٤ نمرو مستحق دي د معيار له مخي په دوو کي دغه ضربوم ځکه ټول اهداف په نظر کي نيوول شوي دي که چيرته اهداف ٨٠ % براورد ه شوي وي د ښه يعني د (٣) نمرو مستحق دي ځکه ادبيات کمزوري وه که چيرته ٦٠ % اهداف براورده شوي وي نو (٢) نمري ورکول کيږي ځکه ادبيات يي ښه نه دي او د موضوعاتو تسلسل هم نلري که چيرته ٦٠ % څخه اهداف ولري ضعيف يي ارزيابي کوم يوه نمره (١) ورکوم . ځکه په مو ضوع حاکيمت نلري اهداف يي ښه نه دي واضح کړي منطقي تسلسل نلري .
طرزالعمل داسي دي هره پوښتنه څو برخي لري تشريحي څلور ځوابه ، خانه خالي صحيح او غلت د پوښتني هره برخه ځانته نمري لري چي معيارونه تشکيلوي طرزالعملونه او معيارونه د اهدافو سره مکمل تړاو لري . نمري ورکول دا رنګه دي ، مميز ، د څانګي مشر يا تجربه کار مشر په مشوره سره نمري ورکوم ، ارزونه د تعليم محور په اساس تر سره کوم پوښتني بيا تر کتني لاندي نيسم دقت کوم چي عدالت منځ ته کړم ،
د ارزوني څخه دمخي شاګردان منظم او ترتيپ په پام کي نيسم ، د سوالونو په ترتيب کـښي پوښتني او مشورو څخه کار اخلم تر ارزونه کي شاګردان مروري تشويش څخه خلاص وي تر څو شاګردان د امنيت اور وغتيا په فضا کي ازموينه تر سره کړي يعني دا چي د اصلاحي ارزوني د اصولو څخه کار اخلم مشوره ورسره کوم ستونزي يي حلوم ، تشويق او ښه نظر ورکوم چي په دي ميتود سره ثبات او روغتيا منځ ته راځي ارزښتناکه زده کړه منځ ته راځي .
د ارزوني په هکله تشويشونه
کيداي شي د پلان مطابق اروزنه تطبيق نه شي عدالت سل په سلو کي مراعت نه شي او د ارزيابي ثبات او اعتبار ته تاوان ورسوي ، د نوي او عصري کتابو کموالي د محتوا سره د شاګردانو بي علاقه گي د لابراتوار نه موجوديت د عملي کار لپاره د موادو کموالي ، د عصري وسايلو کموالي او تل دانترنيټ نه موجوديت د امنيت نشتوالي د ازمويني د بهير بي نظمي واسطه ، او داسي نور سيمه ايز مناسبات ، دا ټول په اصلاحي ارزونه کي منفي تاثير لري او اصلاحي ارزونه زيان منه کوي ، عدالت ثبات او رغتيا له متځه وړي اصلاحي ارزونه صورت نه نيسي .ـ
پايله
کومه موضوع يعني د تحليلي هندسي, د مساحت د معلومولو لپاره د اصلاحي ارزوني په هکله انتخاب کړي کوښښ مي کړي دي چي موضوعات ښه تسلسل ولري . چي ترتيب په لاندي ډول سره دي ،سريزه ، د اصلاحي روزني اهداف ،د اصلاحي روزني څانګړتياوي د سوال طرحه طرزالعملونه او معيارونه د اروزني په هکله تشويشونه په دقت او منطقي تسلسل سره ليکل شوي دي انشا الله چي لوستونکي به ورڅخه د تعليمي اهدافو په لاسته راوړلو کي اعظمي استفاده وکړي . با لا خره نظر ورکوم چي اسلاحي ارزونه د شاګردانو د عملي تطبيق پوهه لوړوي او په عملي اهدافو د لاس ته راوړني موثر ميتود دي . که څوک دغه ليکنه مطالعه کوي .کوي شي چي ددي په استفادي سره نو اصلاحي تعليمي ارزوني طرحه او تطبيق کړي .
دتحليلي هندسي ارتباط درياضي سره اودهغه به مورد كي بحث يعني دبعضي هندسي اشكالو بيزندنه لكه:
د مساحتونو پيژنه او مساحت په هکله معلومات د شاګردانو لپاره مهم او ضروري دي . د مساحتونو پيدا کولو لپاره لازم دي چي هندسي اشکال وپيژندل شي او او شاګردان بايد هندسي اشکالو کي ښه بلديت ولري . او عمودونه په هندسي اشکالو کي وپيژني . همدارنګه د منظمو هندسي اشکالو لکه مثلث ، مربع، مستطيل ، ذوذنقيه ،موازي لاضلاع کثير لاضلاع ،دايره، پيژندل لازم دي د منظمو هندسي اشکالو د مساحتونو سره شاګردان بلديت لري . اوس غواړو چي د هندسي شکل مساحت لپاره شاګردان وپوهوو د غيري منظم هندسي شکل په منظمو هندسي اشکالو بدلولو لکه ،مثلث . ، مربع، مستطيل ، ذوذنقيه ،موازي لاضلاع کثير لاضلاع ،دايره وروسته ددغو منظمو اشکالو مساحت پيداکوو بيا يي جمغ کوو د غيري منظم هندسي شکل کلي مساحت پلاس راځي
تعليمي اهداف :-
د تعليمي اهدا فو لپاره بايد داسي ووايم
بنيادي پوهه.
١ :- زده کړه بايد د ژوند لپاره وي
٢:- زده کړه بايد مشخص هدف ولري .
٣:- زده کړه محتوا يا عمومي هدف ولري .
4:-دزده كري هدف معين او مشخص وي.
اول :- زده کړه د ژوند لپاره يعني دا چي د مساحتونو پيژندنه په ژوند کي ډير اهميت لري . مځکو مساحت پيدا کول د باغونو مساحت پيدا کول او نور .
دوهم :- مشخص هدف دادي چي شاګردان بايد د هندسي غيري منظمو شکلو مساحت پيدا کړي .
دريم :- نظر محتوا ته د هندسي اشکالو مساحت پوهيدل په عمومي حالت کي د مثلث مساحت د مربع مساحت د مستطيل مساحت د ذوذونقي مساحت .........منظم او غيري منظم هندسي اشکالو په مساحت پوره اندازه پوهيدل اوتطبيق يي د تعليمي اهدافو يو څو سوالونه داسي طرحه کوم.
د ارزوني د يو سوال طرحه
سوال بايد واضح ،موثق ،او ابهام ونلري عنوان بايد مفهوم ولري فصاحت او بلاغت ولري مناسب وخت ولري پوښتني بايد تعليم محوره وي چي ذده کړه پکي صورت ونيسي سوالونه داسي طرحه کوم .
١:- د غيري منظم هندسي شکل په منظمو هندسي شکلو واړوو کوم منظم هندسي شکلونه په لاس راځي ؟
٢:- ايا مربع پيژني کوم منظم هندسي شکل دي ؟
٣:- مستطيل تعريف کړي د مساحت فارمول يي کوم دي ؟
٤:- ذوذنقه تعريف او د مساحت فارمول يي ؟
٥:- دايره تعريف شکل رسم د مساحت فارمول يي وليکي ؟
٦:- مثلث څو ضلعي لري د مساحت لپاره فارمول وليکي ؟
٧:- دايره تعريف شکل يي رسم مساحت لپاره يي فارمول وليکي ؟
دغه پورته سوالونه په کروپي شکل شاګردانو ته طرحه کيږي د تعليم محور ارزونه تر لاسه شي تر څو شاګردان ارزښت ناکه ذده کړه حاصله کړي
د ارزوني ځانکړتياوي
غيري منظم هندسي اشکالو مساحت په ګروپي ډول ارزوم چي په ګروپي ډول عملي کار وکړي .
کافي وخت ورته ټاکم چي اصلاحي ارزونه په ښه توګه تطبيق شي .
- د مساحت موضوع په ورځني ژوند کي عملي جنبه لري
- - دغه ارزونه د زده کوونکو د راتلونکي زده کړي لپاره چمتو والي ارزولي شي
- په اصلاحي ارزونه کي د مختلفو ميتودونو ښه کار بايد کار واخستل شي
- ارزونه بايد د تعليم محور طريقي به اساس وي ځکه دغسي ارزونه بنيادي پوهه رامنځ ته کوي او په عملي ژوند کي ورڅخه ګټه پورته کيږي
- موضوع چي د غيري منظم هندسي شکل بدلول په منظم هندسي شکل تاسي د مربع ، مستطيل ،مثلث،مساحت فارمول پواسطه په لاس راوړي
- وخت (دوه) ورځي
- ځاي د ارزوني درسي صنف د هر ګروپ شمير (٨) نفره
- د ځوابونو وخت ٢٠ دقيقي دسوالونو د طرحي لپاره ١٠
- لازمي مواد سمعي او بصري وسايلو څخه ګټه تر لاسه کول د کتبي دندي ځانګړتياوي – لکه انشا ،املا ، د جملو ارتباط او نور.
طرزالعملونه او معيارونه :-
طرزالعملونه او معيارونه د جوړښتونو يو مفصل ليست دي دا طرزالعمل او معيارونه تل د تعليمي اهدافو څخه چي ارزونه يي اندازه کول غواړي سرچينه اخلي طرزالعمل بايد شفاف او واضح وي او د اهدافو سره مکمل ارتباط ولري معيارونه داسي تعينوم ،ضعيف ،مناسب، ښه ، اعلى
اعلى ښه مناسب ضعيف
٤ ٣ ٢ ١
که چير ته ټول هدفونه په نظر کي نيول شوي وي يعني په ځواب کي مطرح او واضح شوي وي نو د څلور ٤ نمرو مستحق دي د معيار له مخي په دوو کي دغه ضربوم ځکه ټول اهداف په نظر کي نيوول شوي دي که چيرته اهداف ٨٠ % براورد ه شوي وي د ښه يعني د (٣) نمرو مستحق دي ځکه ادبيات کمزوري وه که چيرته ٦٠ % اهداف براورده شوي وي نو (٢) نمري ورکول کيږي ځکه ادبيات يي ښه نه دي او د موضوعاتو تسلسل هم نلري که چيرته ٦٠ % څخه اهداف ولري ضعيف يي ارزيابي کوم يوه نمره (١) ورکوم . ځکه په مو ضوع حاکيمت نلري اهداف يي ښه نه دي واضح کړي منطقي تسلسل نلري .
طرزالعمل داسي دي هره پوښتنه څو برخي لري تشريحي څلور ځوابه ، خانه خالي صحيح او غلت د پوښتني هره برخه ځانته نمري لري چي معيارونه تشکيلوي طرزالعملونه او معيارونه د اهدافو سره مکمل تړاو لري . نمري ورکول دا رنګه دي ، مميز ، د څانګي مشر يا تجربه کار مشر په مشوره سره نمري ورکوم ، ارزونه د تعليم محور په اساس تر سره کوم پوښتني بيا تر کتني لاندي نيسم دقت کوم چي عدالت منځ ته کړم ،
د ارزوني څخه دمخي شاګردان منظم او ترتيپ په پام کي نيسم ، د سوالونو په ترتيب کـښي پوښتني او مشورو څخه کار اخلم تر ارزونه کي شاګردان مروري تشويش څخه خلاص وي تر څو شاګردان د امنيت اور وغتيا په فضا کي ازموينه تر سره کړي يعني دا چي د اصلاحي ارزوني د اصولو څخه کار اخلم مشوره ورسره کوم ستونزي يي حلوم ، تشويق او ښه نظر ورکوم چي په دي ميتود سره ثبات او روغتيا منځ ته راځي ارزښتناکه زده کړه منځ ته راځي .
د ارزوني په هکله تشويشونه
کيداي شي د پلان مطابق اروزنه تطبيق نه شي عدالت سل په سلو کي مراعت نه شي او د ارزيابي ثبات او اعتبار ته تاوان ورسوي ، د نوي او عصري کتابو کموالي د محتوا سره د شاګردانو بي علاقه گي د لابراتوار نه موجوديت د عملي کار لپاره د موادو کموالي ، د عصري وسايلو کموالي او تل دانترنيټ نه موجوديت د امنيت نشتوالي د ازمويني د بهير بي نظمي واسطه ، او داسي نور سيمه ايز مناسبات ، دا ټول په اصلاحي ارزونه کي منفي تاثير لري او اصلاحي ارزونه زيان منه کوي ، عدالت ثبات او رغتيا له متځه وړي اصلاحي ارزونه صورت نه نيسي .ـ
پايله
کومه موضوع يعني د تحليلي هندسي, د مساحت د معلومولو لپاره د اصلاحي ارزوني په هکله انتخاب کړي کوښښ مي کړي دي چي موضوعات ښه تسلسل ولري . چي ترتيب په لاندي ډول سره دي ،سريزه ، د اصلاحي روزني اهداف ،د اصلاحي روزني څانګړتياوي د سوال طرحه طرزالعملونه او معيارونه د اروزني په هکله تشويشونه په دقت او منطقي تسلسل سره ليکل شوي دي انشا الله چي لوستونکي به ورڅخه د تعليمي اهدافو په لاسته راوړلو کي اعظمي استفاده وکړي . با لا خره نظر ورکوم چي اسلاحي ارزونه د شاګردانو د عملي تطبيق پوهه لوړوي او په عملي اهدافو د لاس ته راوړني موثر ميتود دي . که څوک دغه ليکنه مطالعه کوي .کوي شي چي ددي په استفادي سره نو اصلاحي تعليمي ارزوني طرحه او تطبيق کړي .
د جغرافیی سوالونه او جوابونه ۲ برخه
۱ـ سوال: د مهاجرینو نمایند ګانو په کوم کال کی له انګریزانو سره د جګړی له پاره غونډه وکړه؟ ۱ـ ځواب: د کډوالو استازو په (۱۷۷۶) کی دغونډه وکړه. ۲ـ سوال: جورج واشنګین په کوم کال کی د جمهور ریس په توګه و ګمارل شو او تر دی د مخه یی څه کار کاوه؟ ۲ـ ځواب: (۱۷۸۳) د ولسمشری نه مخکی د کډوالو د مبارزی قومندان وه. ۳ـ سوال: د امریکا په متحده ا یالتونه کی کومی قوی شته؟ ۳ـ ځواب په امریکا کی دری قوی دی، مقننه قوه، اجرایه قوه، او قضایه قوه. ۴ـ سوال:د امریکی د متحده ایالتونو د مهمو زراعتی پیداورو نومونه واخلی؟ ۴ـ ځواب: قهوه، مالوچ، وریځی، بوره، غنم، پټاټی، کتان، او داسی نور. ۵ـ سوال: له طبیعی پلوه د امریکا متحده ایالتونه په څو حوزو ویشل شوی دی؟ ۵ـ ځواب: د امریکا متحده ایالتونه د له طبعی پلوه په دریو ساحو ویشل شویدی: ۱- د متحده ایالتونو اصلی خاوره ۲- د الاسکا ایالت ۳- د هاوایی ټاپوګان ۶ـ سوال: د امریکا د متحده ایالتونو مهمی صنایع کومی دی؟ ۶ـ ځواب: د امریکا ایالتونو مهمی صنایع موټرجوړول، پیروشیمی، د الوتکو جوړول، بیړی جوړول، د انجینری او الترونیکی سامانونو جوړول او داسی نور دی. ۷ـ سوال: د امریکی متحده ایالتونه له کومو هیوادونو سره تجارتی اړیکی لر؟ ۷ـ ځواب:د مکسیکو، کاناډا،جاپان، المان، سعودی عربستان او د نړی له ډیرو نورو هیوادونو سره تجارتی اړیکی لری |
د جغرافیی سوالونه او جوابونه یی :ـــــــــــ
لومړی پوښتنه: ۱. سوال: د امریکا لویه وچه له شما ل څخه تر جنوب پوری څو کیلو متره اوږد والی لری؟ ۱. ځواب: د امریکا لویه وچه له شمال څخه تر جنوب پوری (۱۵۰۰۰) کیلو متره اوږد والی لری. ۲. سوال: د امریکا لویه وچه له افغانستان څخه څو ځله لویه ده؟ ۲. ځواب: د امریکا لویه وچه له افغانستان څخه شپیته ځله لویه ده. ۳. سوال: کومه ابنا امریکا له آسیا څخه جلا کوی؟ ۳. ځواب: د بیرنګ ابنا امریکا له آسیا څخه جلا کوی. ۴. سوال: د امریکا لویه وچه په کوم کال کی کشف شوی دی؟ ۴. ځواب:د امریکا لویه وچه په (۱۴۹۲) میلادی کال کی د کرستف کولمب له خوا کشف شوی ده. ۵ـ سوال: شمالی او جنوبی امریکا څنګه یو له بل څخه بیله شوی ده؟ ځواب: د ا مریکا شمالی او جنوبی برخی دواړه د پانمی د ګانال د یوی نری خاکنا په واسطه سره بیلی شوی ده. ۶ـ سوال: د راکی غرونه د امریکا په کومه برخه کی پراته دی؟ ۶ـ ځواب: د راکی غرونه چی د شمالی امریکا په لویدیځ کی د (۶۰۰۰) متره په لوړوالی او (۱۷۰۰) کیلو مترو په اوږد والی کی پراته دی. ۷ـ سوال: د میسی سی پی سیند څه خصوصیت لری؟ ۷ـ ځواب: د میسی سی پی سیند په داسی یوه برخه کی بهیږی چی د مکسیکو خلیج ته یو زیات شمیر مواد له ځان سره لیږد وی او ځکه نو هر کال یی خوله تقریبا سل متره په سمندر کی وړاندی ورځی. ۸ـ سوال: د امازون سیند له کومه ځایه سرچینه اخلی؟ ۸ـ ځواب: د امازون سیند د اندیز د غرونو د لړی څخه سرچینه اخلی. ۹ـ سوال: د شمالی او جنوبی امریکا د هوا توپیر څرنګه دی؟ ۹ـ ځواب: د شمالی امریکا په مختلفو عرض البلدونو کی د موقعیت په اساس متفاوته آب وهوا لری. د شمالی برخو هوایی سړه او د منځنیو برخو هوایی معتدله او د جنوبی برخو هوایی توده ده. |